Ceza olarak en yapacağız? diye soruyorsunuz. Bence ve pek çok araştırmacıya göre en doğrusu kısa bir süreliğine sevdiği bir şeyden mahrum bırakma etkili ve çocuğa zarar vermeyen bir ceza yöntemi. Tabii ki öncelikle ne yaparsa ceza olarak ne geleceğini net olarak anlatmanız gerekiyor. Çocukları eğitirken öğrenmelerini istediğimiz en önemli şey hareketlerinin bir sonucu olacağı. "Kardeşine vurursan en sevdiğin bebeği kaldıracağım" gibi bir uyarıda bulunduktan sonra aynı davranışa devam ederse mesela sevdiği bebeği kaldırma veya gidilecek bir yere gitmeme olabilir.
Ayrıca yaşı kadar dakika oturup düşünme (mola-ingilizcesi time-out) cezası olabilir. Mesela 3 yaşındaysa 3 dakika ortamdan ayrılıp sakin bir köşede oturup yaptığını düşünme cezası uyguladığım oldu.
Çok fazla ceza verdiğimi söyleyemem. Üç çocukla tabii bazen oluyor ama cezadan çok olumlu davranışı pekiştirmeye inanıyorum. Bence en etkili olan kesinlikle iyi birşey yaptıklarında ödüllendirmek ve takdir etmek. Mesela kardeşine iyi birşey yaptığında öpmek, "seninle gurur duyuyorum, ne kadar iyi bir kardeşsin, kardeşin çok şanslı" demek. Çocuklar çok akıllı, hemen anlayacaktır iyi davrandığında sonucun iyi olduğunu.
Bir de bence rutin ve düzen oluşturmak hem çocukların huzurlu ve mutlu olmasını sağlıyor hem de çok öğretici oluyor. Bu nedenle uyku ve yemek saatlerini düzenlemenizi ve her zaman aynı saatlerde uykuya yatırmanızı ve yemek yedirmenizi tavsiye ederim. Çocuklar beklentileri yerine geldiğinde çok mutlu ve sakin oluyorlar.
Benimkiler de kötü davranmıyor mu?
Bazen tabii ki davranıyorlar, robot değiller sonuçta çocuklar. Şımarıyorlar da yoldan da çıkıyorlar ama çoğu zaman iyi davranmaları ve iyi niyetli olmaları yeterli. Bazı şeyleri de görmezden gelmek gerekiyor. Amerikalılar "pick your battles" derler o lafı çok severim. Amerika'da erken çocuk gelişimi okurken bu konu çok hoşuma gitmişti. Bu "savaşlarınızı yani kavgalarınızı seçin" demek. Yani her konuda, her hatada çocuğun üstüne çullanmayın hemen disipline etmeye çalışmayın. Bazı küçük şeyleri görmezden gelin. Önemli konularda mesela vurmak, başka bir çocuğa kötü davranmak, yalan söylemek, bilerek kötü niyetle başkasının malına zarar vermek gibi ciddi konularda net tavrınızı koyun ve uygun cezayı verin.
Unutmayın devamlı hayır derseniz hayır lafının bir anlamı kalmaz. Devamlı cezaya götürürseniz cezanın da bir etkisi olmaz.
Onun için kavgalarınız seçin!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.