29 Eylül 2013 Pazar

Çocuklarda disleksi nedir? Hassas Annemiz Nilüfer Özekinci derledi.

TÜM ÇOCUKLAR ÖZELDİR…

Sevgili anneler;
Biz anneyiz, bizim kendi çapımızda duygularımız, düşüncelerimiz, hislerimiz ve içgüdülerimiz vardır. Hep bu doğrultuda yaşamımızı sürdürürüz. Yalnız bazen her şeyin üst üste geldiği ve tahammül sınırlarımızın zorlandığı hissine kapılarak çocuklarımıza sert tepkiler gösterebiliriz. Onları anlamaya çalışmak yerine yargılayıp, şikayet ederiz. Aslında tam da o noktada atladığımız bir ayrıntı olabilir.

Çocuklarımızın kendi iç dünyaları…

Disleksi hastalığı nedir?

Disleksi (bir diğer adıyla,özgür öğrenme güçlüğü) doğumla birlikte başlar ve yaşam boyu devam eder. Okuma, yazma, konuşma, dinlenme, çözümleme, akıl yürütme gibi önemli güçlüklerle kendini gösteren bir öğrenme bozukluğudur.

Disleksinin türleri:


Disleksi doğuştan gelen gelişimsel ve travmaya bağlı disleksi olarak ikiye ayrılır. Doğuştan gelen disleksi doğum öncesi, doğum sırasında ve doğum sonrası komplikasyonlara bağlı olarak üçe ayrılır.

Doğum öncesi disleksiye, yetersiz ve dengesiz beslenme, gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar ve bilinçsiz ilaç kullanımı etken olabilir. Uzun ve zor doğum plesenta anomalileri doğum sırasında oluşan disleksiye, doğumdan sonra bebeğin nefes almasındaki gecikme ve geçirdiği ateşli hastalıklar da doğum sonrası oluşan disleksi sebeplerindendir. Kalıtsal etmenlere bağlı olarak da disleksi ortaya çıkabilir

·YAZMA GÜÇLÜĞÜ (DİSGRAFİ) NEDİR?


· Bazı harf, rakam ve sözcükleri ters yazma


· b-d, m-n, d-t, g-ğ, g-y, s-ş, c-ç, p-b, d-p, h-n gibi ünsüz harfleri karıştırma


· ı-i, o-ö, u-ü, ü-ö gibi harfleri karıştırma


· yazarken harf atlama



MATEMATİK GÜÇLÜĞÜ (DİSKALKULİ) NEDİR?

· Matematik terimlerini, kavramları anlayamama

· Toplama, çıkarma, çarpma, bölme yaparken işlem sırasını takip etmede zorluk yaşama

· Toplama ve çıkarma işlemini karıştırma(toplama yaparken geriye sayma, çıkarma yaparken ileriye sayma)

· *Toplama ve çıkarma işlemini karıştırma (toplama yaparken geriye sayma,çıkarma yaparken ileriye sayma)

· Sayıları tanıyamama ve karıştırma(6-9, 3-8, 4-7 gibi)

· Gerekli sembolleri kullanma,

· Eldeli sayıları toplamayı unutma,

· Çarpım tablosunu öğrenmede sınıfın geneline oranla büyük ölçüde geri kalma,

· Problem çözümünde izlenecek işleme karar verememe,

· Problem çözerken işlem adımlarını atlama, karıştırma,

· Problem çözerken hemen ilk adımın cevap olduğunu düşünme, geri kalan işlemleri yapmadan soruyu cevaplama.

Biçiminde kendisini gösterir…


ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNÜN(DİSLEKSİ, DİSGRAFİ, DİSKALKULİ)BELİRTİLERİ NELERDİR? 


0-6 YAŞ ARALIĞINDAKİ BELİRTİLERİ;

· Konuşmada gecikme,

· Kelimeleri yanlış söyleme,

· Kelimeleri bulmakta güçlük çekme,(örneğin; tencere demek istediğinde ‘yemek pişirilen şey’ diyebilir)

· İlgilenmediği aktivitelere karşı ilgisiz olma,
· Sayı sayarken sırasını karıştırma,

· Renk kavramlarını öğrenmekte zorluk çekme ve renkleri karıştırma,

· Kendinin ya da başkasının sağını solunu karıştırma,

· Kavramlardaki zıtlıkları öğrenmede sorun yaşama

· Benzerlikleri kolay fark edememe,

· Ellerden birinin baskınlaşmaması(sağlık-solaklığın olmaması)

· Yönergelere dikkat edememe

· Sözcüklerin harflerini değiştirmek,(portakala porkatal, makasa kamas gibi)

· Oyunlardan çabuk sıkılmak,

· Sanki aynadan yansırmış gibi şekilleri,harfleri ve sayıları ters çizmek,
· Boyama yerine karalama yapma veya taşırmadan boyama yapamama,

· Bisiklete binme gibi ardışık motor faaliyetleri yapamama,

· Çabuk sıkılıp yarım bırakma, genelde ayakkabı, tişört, eldiven gibi giysileri ters giyme


İLKOKUL DÖNEMİNDEKİ BELİRTİLERİ;

· Zekanın normal ya da normal üstü olması

· Okul başarısında gösterdiği performansın beklenenden düşük olması

· Okuma gerektirmeyen derslerde çok daha başarılıyken okuma gerektiren derslerde daha az başarı göstermesi

· Heceleyerek okuma

· Harfleri yazarken ve okurken karıştırabilme (ou-oö-uü-öü-pb-bd-sş gibi)

· Bazı heceleri ters okuma (el-le, eli-ile.. gibi)

· Yazarken kelimeleri ters yazma

· Okurken ve yazarken harf, hece atlama

· Kelimenin sonlarını uydurarak yuvarlayarak okuma
· Okurken noktalama işaretlerinde duraklamama

· Özellikle okumaya karşı isteksizlik

· Başkasının okuduğundan daha iyi anlama

· Yazarken noktalama işaretlerini atlama
· Okunmakta zorlanacak şekilde bozuk bir yazı ile yazma

· Tahtada yazılanları defterine geçirmekte zorlanma

· Ödev yaparken sık yardım isteme

· Sayıları tersten okuma (41-14...gibi)

· Bölme işlemine ters yönden başlama

· Kendine göre kısa metodlara başvurma
· Kafadan işlem yapmaya çalışma

· Günleri, ayları sırasıyla saymakta zorlanma

· Alfabeyi sayarken sırasını karıştırma

· Olay ya da öyküleri sıralamakta güçlük çekme

· Yolunu bulmakta zorlanma

· Jest ve mimikleri anlayıp yorumlamakta zorluk

· Yanlış yapmaktan korkma

· Mesafe tahminin yapamama, karıştırma

· Yıl, ay, gün gibi kavramları karıştırma (hangi gün, yıl, ay, mevsimde olduğumuzu bilmeme)


PEKİ, O ZAMAN NE YAPMALIYIZ? NASIL MÜDAHELE ETMELİYİZ?

Okuma bozukluğu çocuğun kendi tercihi değildir. Onun ruhsal dengesini fazlaca zedelemektedir. Tamamen yapısal nedenlere bağlı gelişen bu sorunu çocuğun tembelliği ya da ilgisizliği gibi algılamak ve bu yönde çocuğa baskı uygulamak ona en büyük haksızlıktır. Okuma bozukluğuna müdahalede ilk basamak yoğun sabır ve ilgiyle bu sorunun aşılabileceğini kabul etmektir. Okuma bozukluğunun ilaçla tedavi edilmesi mümkün değildir, tek tedavisi eğitimdir.


OKUMA BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARLA ADIM ADIM 2X25 DAKİKA 
PROGRAMI

o Sizin ve çocuğunuzun elinde çalışmanın yapılacağı metinin ya da kitabın aynısı bulunmalı

o İlk 25 dakika boyunca kitabı çocuğunuz okumalı ve siz takip etmelisiniz, yanlış okuduğu kelimelerde yumuşak bir ses tonu ile durdurup yanlış okuduğu kelimeyi tekrar ettirmelisiniz

o Sonraki 25 dakika çocuğunuzun hoşlanabileceği, motivasyonunu arttırıcı bir mola verip
o Moladan sonra tekrar bir 25 dakika daha sesli okuma çalışması yapmalısınız.
o Hafta bir kez de, çocuğunuzun 1 dakikada okuduğu kelime sayısını not etmelisiniz.


25 DAKİKALARIN SONUNDA ÇOCUĞUNUZUN GAYRETİNİ ONUN SEVDİĞİ, HOŞLANABİLECEĞİ BİR ŞEYLE ÖDÜLLENDİRMENİZ ONUN OKUMAYA KARŞI MOTİVASYONUNU ARTTIRACAKTIR!!!!


Okuma sürelerinin uzunluklarına dikkat edilmesi ve ödüllerin 25 dakikaların sonunda verilmesi bu süreci daha kolaylaştırmaktadır. Bu süreçte sert ve suçlayıcı tutumlardan kaçınılması, okumanın sevdirilip 25 dakikaların eğlenceli bir şekilde tamamlanması hem sizi hem de çocuğunuzu şevklendirecektir.
Disleksinin eğitimsel tedavisinde hemen sonuç almayı beklemek yanlıştır. Bu süreç hem çocuklar hem de aileler için oldukça zor ve sabır isteyen bir süreçtir. Bu sebeple, tedaviden etkili sonuç alabilmek için her gün düzenli olarak sesli okuma çalışması yapılmalıdır.

‘CANI İSTEYİNCE YAPIYOR’

Disleksili çocuğu olan aileler bu ifadeyi sıkça kullanırlar. Çünkü bu çocuklar/ gençler zekidirler ve bazı konularda çıkış noktaları bulabilirler, çözüme ulaşabilirler. Oysaki merkezi sinir sisteminin isleyiş bozukluğu olan öğrenme güçlüğü yasayan kişilerin canlarının istemesini beklemek ciddi bir zaman kaybı oluşturur. Bu sorunun altından kalkabilmek için etraflı bir çalışma gerekir.


DAHİYİM, DİSLEKSİLİYİM !


Disleksiyle ilgili yanlış kanıların en önemlilerinden biri de bu bozukluğun zekâ düzeyi yüksek olanlarda görülemeyeceğine ilişkin olanı. Oysa, disleksililer zekâ düzeyleri düşük olmadığı gibi özel yetenekli de olabiliyorlar. Çalışmalarını yıllar sonra bile hayranlıkla takip ettiğimiz Einstein, Leonardo Da Vinci, Walt Disney, Van Gogh, Tom Cruise, Robin Williams, Agatha Christie, Picasso, Edison’un disleksili olduğunu biliyor muydunuz?


Kaynaklar: Uzman klinik psikolog Çiğdem Köse ve İstanbul Terapi

Derleyen: Nilüfer Özekinci






Not: Lütfen doktorunuzu dinleyin. Benim tavsiyelerim sadece benim tecrübelerim ve kişisel araştırmalarımdır. Teşhis ve tedavi niteliği taşımaz ve doktorunuzun tavsiyesinin yerini tutmaz. Sevgiler

Ana Sayfaya Dönün

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.